آیا استرس باعث بروز اختلالات جنسی می شود؟

استرس برای بدن شما بسیار خطرناک است، قطعا در مورد تاثیرات منفی اضطراب و استرس بر سلامت بدن، مطالب بسیاری شنیدید و یا تجربه ی برخورد با این آسیب ها را داشتید. با این گستره ی وسیع اختلالات ناشی از استرس، می توان گفت که توانایی جنسی افراد که بخش مهمی از زندگی است، می تواند تحت تاثیر اضطراب افراد کیفیت خود را از دست بدهد و آسیب های جدی ببیند. این مسئله به طور مستقیم و غیر مستقیم باعث می شود که سلامت افراد دچار اختلال بشود، از جمله ی آنها می توان به مشکلات باروری، مشکلات روحی و روانی، از بین رفتن حس اعتماد به نفس افراد و آشفتگی و اضطراب اشاره کرد.

بدن ما در مواقع بحرانی، به بعضی عملکردها مانند ضربان قلب، فشار خون و موارد مشابه توجه بیشتری دارد و سعی در افزایش سرعت فعالیت آن ها دارد. در مقابل موارد مثل سیستم جنسی و تولید مثلی را در اولویت پایین تر قرار میدهد و توجهی به فعالیت با کیفیت آن نمیکند. این نکته شاید در بحران ها و موارد گذرا بسیار مناسب باشد اما وقتی شما استرس را به حالت مزمن تبدیل میکنید و در طولانی مدت بدن را به آشفتگی میرسانید، هورمون های مرتبط با عملکرد جنسی کاهش پیدا میکنند و فعالیت این سیستم دچار اختلال می شود.

هورمون کورتیزول که از غده ی فوق کلیه ترشح می شود، در مواقع بحرانی وظیفه ی آماده سازی بدن را بر علیه استرس دارد، به طوری که باعث می شود غذای بیشتری در اختیار سلول ها قرار بگیرد، فشار خون بالا برود و همچنین مواد مغذی کمتری به مغز برسد. تمام این عوامل برای برانگیختگی جنسی و برقراری رابطه مضر هستند. محققان بر این عقیده هستند که مغز شما هم جزئی از سیستم جنسی شماست. وقتی هورمون کورتیزول بر فعالیت این عضو مهم تاثیر بگذارد، مشخصا برانگیختگی جنسی، ایجاد رابطه و مراحل دیگر با اختلال می شوند.

از راه های غیر مستقیمی که استرس بر رابطه جنسی تاثیر میگذارد، ایجاد اختلال در چرخه ی متابولیسم بدن می شود. اختلال متابولیسمی می تواند باعث تغییر فرم بدن شما از حالت مناسب و ایده آل به حالت لاغری یا چاقی غیر معمول شود. این امر منجر به ایجاد نارضایتی فرد از بدن خود شده که میتواند میل جنسی را کاهش دهد. همچنین افراد به دنبال اختلال متابولیسم ممکن است نتوانند برانگیختگی جنسی یا میل جنسی با کیفیت را احساس کنند، این میتواند به علت آسیب رسیدن به میزان ترشح هورمون های جنسی باشد که در نتیجه ی بروز ناهماهنگی در سیستم هورمونی بر اثر استرس ایجاد می شود.

برای درمان این مشکل باید فرد از چند جهت به رفع اختلالات بپردازد. قدم اول مقابله با استرس، مربوط به اقدام فرد برای از بین بردن حس اضطراب و تنش درونی است. با انجام ورزش، رفتن به مراکز مشاوره و دوری از شرایط استرس زا می توانید تا حد بسیار زیادی با این عارضه مبارزه کنید. نتایج صحبت کردن با یک پزشک یا روانشناس واقعا چشمگیر است. از طرف دیگر شما باید به آسیب های فیزیکی ناشی از استرس بپردازید که تا حد ممکن با آن ها مقابله و از اثرشان بکاهید. مصرف داروهای ضد افسردگی مبحثی رایج است اما نتایج قابل قبولی از آن ها دریافت نشده. اینگونه که مصرف آن ها گاها باعث تشدید اختلال جنسی شده و نظم میزان هورمون های مرتبط با تولید مثل را، به خصوص در زنان، دچار تغییر میکند.

مصرف فرآورده های طبیعی به عنوان مکمل هایی برای مقابله با استرس، میتواند بر بهبود کیفیت رابطه جنسی تاثیر خود را نشان دهد. بیشتر داروهای طبیعی که به قصد افزایش میل جنسی مصرف می شوند با نقش برخورد با کاهش هورمون های استرس زا و شرایط آشفته ی ناشی از اضطراب به بدن کمک می کنند. در ادامه به توضیح چند مورد از این گیاهان می پردازیم.
گیاه curculigo که به نام black musli شناخته شده است، در پزشکی شرقی به خصوص در هند و چین مصرف بسیار بالایی دارد. کورکولیگو از دوران باستان مورد استفاده قرار می گرفته و برای برطرف کردن مشکلات جنسی، بسیار مورد توجه بود. کورکولیگو با آزادسازی مواد موثره ای خاص در بدن، باعث تنظیم پروتئین های مرتبط با استرس در مغز به نام BDNF می شود. مطالعات اثبات کردند که افرادی که فرآورده ی طبیعی کورکولیگو را مصرف می کنند، نسبت به گروه هایی که داروی ضد افسردگی مصرف میکردند، میل جنسی بهتری داشته و زودتر به مرحله ی درمان افسردگی رسیدند. همچنین برای آقایان، کورکولیگو باعث شده بود که کیفیت اسپرم ها افزایش پیدا کند و قدرت باروری مردان، بهبود بیابد.

فرآورده ی بعدی که برای درمان مشکلات جنسی ناشی از استرس بسیار پر مصرف است، Epimedium sagitatum دارد. اپی مدیوم باعث افزایش هورمون دوپامین در بدن می شود که در نتیجه ی آن فرد احساس برانگیختگی، شادی و انرژی دارد. دقیقا نقطه ی مقابل افسردگی که فرد از دوپامین و سروتونین پایین رنج می برد. بالا رفتن میزان دوپامین همچنین به افزایش تحرک بدن و فعال تر شدن ماهیچه ها کمک می کند.

گیاه دیگری که برای رفع مشکلات جنسی ناشی از آشفتگی ذهن و روان استفاده میشود، Morinda officinale یا باجی جیاسو نام دارد. این گیاه با آزاد کردن مواد موثره ای بسیار ارزشمند، باعث تنظیم شدن مجدد میزان هورمون های جنسی که بر اثر استرس بهم ریخته بودند می شود. باجی جیاسو به طور همزمان باعث کاهش میزان کورتیزول در بدن میشود که از این بابت میتوان آن را فرآورده ای بسیار ارزشمند نامید.

تریبولوس ترستریس tribulus terrestris نام گیاه دیگری است که از مدت زمان طولانی در پزشکی شرقی مصرف می گردیده است. تریبولوس با آزاد کردن مواد موثره ای از خانواده ی ساپونین ها، می تواند به درمان استرس های مزمن کمک کند. مقالات بسیاری هم در این زمینه منتشر شده که تریبولوس را به عنوان یک داروی ضد افسردگی با اثر گذاری بالا معرفی کرده است. تریبولوس در عین حال میتواند به بالاتر رفتن میل جنسی کمک کند که درمان خوبی برای افراد مبتلا به عوارض جنسی ناشی از استرس می باشد.

نکته ی حائز اهمیت و مثبتی که در مصرف این فرآورده های طبیعی نهفته است، عدم اختصاصی بودن آن ها برای یک جنس خاص است. این فرآورده ها هم برای زنان و هم برای مردان موثر بوده و به دلیل تمرکز روی برطرف کردن ریشه ای افسردگی و اضطراب، به درمان بهتر این اختلالات کمک می کند. اکثر داروهای شیمیایی به دلیل تاثیر روی علامت و سعی بر خاموش کردن موقت آن، نمی توانند گزینه ی خوبی برای درمان اصلاحی قرار بگیرند بعلاوه اینکه ممکن است اختلالات دیگری را هم در فرد بوجود بیاورند.
مصرف این فرآورده ها تحت نظر متخصص و با توجه به شرایط اختصاصی هر فرد، می تواند بهترین عملکرد خود را نشان دهد.

References:

1. Wang Z, Zhang D, Hui S, Zhang Y, Hu S. Effect of tribulus terrestris saponins on behavior and neuroendocrine in chronic mild stress depression rats. Journal of Traditional Chinese Medicine. 2013 Apr 1;33(2):228-32.
2. Wu ZQ, Chen DL, Lin FH, Lin L, Shuai O, Wang JY, Qi LK, Zhang P. Effect of bajijiasu isolated from Morinda officinalis FC how on sexual function in male mice and its antioxidant protection of human sperm. Journal of ethnopharmacology. 2015 Apr 22;164:283-92.
3. Yang SJ, Song ZJ, Wang XC, Zhang ZR, Wu SB, Zhu GQ. Curculigoside facilitates fear extinction and prevents depression-like behaviors in a mouse learned helplessness model through increasing hippocampal BDNF. Acta pharmacologica Sinica. 2019 Oct;40(10):1269-78.
4. Corazza O, Martinotti G, Santacroce R, Chillemi E, Di Giannantonio M, Schifano F, Cellek S. Sexual enhancement products for sale online: raising awareness of the psychoactive effects of yohimbine, maca, horny goat weed, and Ginkgo biloba. BioMed research international. 2014;2014.